Date

2016

Author

Bakırlıoğlu, Yekta

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

200
views

115
downloads

Cite This

Açık kaynaklı yazılım yaklaşımını takiben açık kaynaklı donanım pratiklerinin gelişmesi, Kendin-Yap akımının yeni İnternet teknolojileri (örn. Wiki’ler ve kullanıcı tarafından yaratılan içerik) ve son kullanıcıya dönük dijital üretim teknolojileri (örn. 3B yazıcı, lazer kesici) sayesinde yaygınlaşması, tasarım pratiğinin kolektif bir etkinlik olarak gelişmesine yardımcı olmuştur. Açık tasarım olarak adlandırılan bu yaklaşım, tasarım verisinin paylaşılmasının ve kullanıma açılmasının ötesinde, dünya çapında herkesin, her an katılabildiği geniş ve şeffaf bir beraber yaratım sürecini savunur. Literatürde, açık tasarımın şeffaf süreçleri ve müdahaleye açık çözümlerinin, ürünlerin-parçaların rahatça onarılması, değiştirilmesi ve geliştirilmesi konularında sürdürülebilirlik açısından sunabileceği imkanlardan bahsedilmesine rağmen, bu konunun pratikte ne şekilde ele alınması gerektiği yeterince sorgulanmamıştır. Bu bildiri, açık tasarımın ürün-parça ömrünün uzatılması konusundaki imkanlarını ve kısıtlarını keşfetmek amacıyla tasarım yoluyla araştırma aracı olarak kurgulanan bir çalıştayın hazırlanmasını ve uygulanmasını sunar. Bu çalıştay, küçük ev aletleri etrafında kurgulanan mutfak pratiklerinde açık tasarımın sürdürülebilirlik açısından imkanlarını ve kısıtlarını keşfetmeyi amaçlayan bir doktora çalışmasının parçası olarak geliştirildi ve ilk olarak Helsinki, Finlandiya’da düzenlendi. Çalıştay, mesleki bir yeterlilik aramaksızın açık tasarım ve sürdürülebilirlik konularıyla ilgilenen herkesin katılımına açıktı. Öncelikle katılımcılara, açık tasarımın tanımı ve süreçleri tanıtıldı ve fikir geliştirme süreçlerinde yardımcı olması için hazırlanan sürdürülebilirlik ölçütü kartları sunuldu. Ardından, katılımcılardan gruplar halinde, çalıştay öncesinde geliştirilen yaratıcı tasarım aracını kullanarak, seçtikleri bir mutfak pratiğine (örn. kahvaltı hazırlama, kek hamuru hazırlama, vb.) uygun mutfak aletleri tasarlamaları istendi. Daha sonra, her grup tasarladıkları açık mutfak aleti çözümünü sunarak başka bir gruba iletti. Sonraki grup, geliştirilmiş olan çözümü kendi istek ve ihtiyaçlarına uyarladı. Böylece, bir pratiğe ait en az üç açık mutfak aleti çözümü geliştirildi. Çalıştay sonrasında, çalıştay süreçleri, üretilen açık tasarım çözümlerinin farklı grupların katılımıyla nasıl geliştiği ve sürdürülebilirlik ölçütlerinin ne şekilde iletildiğine dair geri bildirimler almak için katılımcılarla bir odak grup oturumu yürütüldü. Bu bildiride sunulan çalıştay süreci, açık tasarım ve sürdürülebilirlik konularında tasarım yoluyla araştırma yapmak için geliştirilmiş yenilikçi bir araştırma aracı olarak tartışılır.

Subject Keywords

Açık tasarım, Sürdürülebilirlik için tasarım, Tasarım yoluyla araştırma, Tasarım çalıştayı, Beraber tasarım süreci

URI

https://utak.metu.edu.tr/utak-2016/
https://hdl.handle.net/11511/97820

Collections

Department of Industrial Design, Conference / Seminar