Date

2014

Author

Çatalyürekli, Selen
Kaya, Çiğdem

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

312
views

149
downloads

Cite This

Bu çalışmada, kamusal alanlar için tasarlanan ürünlerin ana kullanıcısı olan kamunun, tasarım sürecine sosyal ve ekonomik etmenlerle birlikte katılım hakkı olduğu fikrinden yola çıkılmıştır. Türkiye’de kamusal alan için disiplinlerarası tasarım hizmetleri ve girişimci birimlerin oluşumu yaygınlaşmaktadır. Fakat bu kamusal alan için tasarım anlayışının, yasal olarak bağlayıcı tasarım standartları, denetleyici kurumlar ve bürokratik kültürü içinde bir söylemi bulunmamaktadır. Bu kapsamda araştırmanın temel amacı, etkin karar verme mekanizmalarının tasarımcıların perspektifinden neler olduğunun; nasıl ve kimler tarafından yürütüldüğünün tespit edilmesi ve incelenmesidir. Şehirlerdeki katılımcı demokrasi kültürü bağlamında; devlet ve diğer aktörlerin kamusal alandaki servis sağlayıcı olarak konumları, işleyişleri ve tasarımcıların karar verme süreçlerindeki etkinlikleri ele alınıp yerel yönetimlerle işbirliği içinde yürütülen kamusal alan için tasarım projelerinin, çeşitli süreçlerinde görev yapan tasarımcılarla görüşülmüştür. Görüşülen tasarımcılar, kamusal alan için tasarım sisteminin farklı kademelerindeki görevleri itibariyle, tasarımcının sistem içerisinde dahil olabileceği çeşitli pozisyonların bir örneklemini oluşturmaktadırlar. Kişilerin diğer seçim nedenleri ise, çalıştıkları proje veya kurumların çalışmalarının uygulamaya geçmedeki başarılarıdır. Çalışma kapsamında tutulan projeler; (İstanbul) Kadıköy Belediyesi ve Çekül Vakfı’nın işbirliğiyle oluşturulan Tasarım Atölyesi Kadıköy (TAK), İstanbul Beton Elemanları ve Hazır Beton Fabrikaları San. Ve Tic. A.Ş. (İSTON), İstanbul Zeytinburnu Belediyesi ve benzeri özel sektörden konuyla ilgili diğer paydaşlar taraflarından yürütülmüştür. Bu bağlamda, TAK’ta koordinatörlük görevinde bulunmuş mimar Ömer Kanıpak, “Kadıköy Simit Arabaları” projesinden ürün tasarımcısı Can Güvenir; Zeytinburnu Belediyesi’nden şehir planlamacısı Kübra Şen Soytürk ve İSTON’dan ürün tasarımcısı Mustafa Emre Gözleveli ile birebir görüşmeler yapılmıştır. Süreçler ile ilgili görüşülen kişilerin ilettiği çeşitli çalışma modelleri ve yan aktörlerin değerlendirilmesi sonucunda bu çalışmada; (1) bürokratik aşamalarda yönetici kişiye ve mesleğine bağlı hakim tasarım vizyonu, (2) tasarımcının mevcut sistem içinde tasarım yönlendiricisi olarak konumlandırılması, (3) kamu katılımına dair yürütülen çalışmalar ve işlerlikleri (4) işbirlikçi kurumların mevcut sistem içerisindeki çalışma şekilleri, (5) projelerin gelişim ve üretim yöntemlerinin ve ihaleye çıkış mevzuatlarının projelerin gerçekleşmesi üzerindeki etkisi tartışılmış ve tasarımcılara kişisel değerlendirmelerine başvurulmuştur.

Subject Keywords

kamusal alan için tasarım, yerel yönetişim, disiplinler arası tasarım

URI

https://utak.metu.edu.tr/files/2014/10/UTAK2014_BildiriKitabi.pdf
https://hdl.handle.net/11511/97780

Collections

Department of Industrial Design, Conference / Seminar